گالوانيزاسيون به فرآيند گالوانيزه کردن فولاد سياه گفته مي شود که طي آن فولاد سياه داراي خاصيت ضد زنگ زدگي و ضد خوردگي مي شود. اين فرآيند به روش هاي مختلفي انجام مي شود و انواع مختلفي دارد. گالوانيزه گرم و گالوانيزه سرد از انواع گالوانيزاسيون يا گالوانيزه کردن است که خاصيت ضد زنگ زدگي و خوردگي را به شيوه هاي متفاوت براي فولاد پديد مي آورد. گالوانيزه گرم روش متداول تر و قديمي تري از گالوانيزاسيون سرد است که در ادامه چگونگي و مراحل گالوانيزاسيون گرم و سرد را شرح داده شده است. 

مراحل گالوانيزه کردن به روش گرم ( گالوانيزاسيون گرم )

همان طور که گفته شد گالوانيزه به روش گرم را گالوانيزاسيون گرم مي گويند که قديمي ترين و رايج ترين نوع گالوانيزاسيون مي باشد. در اين روش ، فرآيند گالوانيزه کردن به صورت غوطه وري فلز پايه (عموما فولاد)، در مخزن روي مذاب با دماي 460 درجه سانتي گراد انجام مي شود. به اين صورت که ابتدا مخزن روي ( zn ) مذاب که دمايي حدود 460 درجه سانتي گراد دارد آماده مي گردد و سپس فولاد سياه درون اين مخزن قرار داده مي شود و با غوطه ور شدن آن در اين مخزن واکنش هاي شيميايي بين فولاد و روي شروع مي شود. طي اين واکنش ها ، چندين لايه متشکل از ترکيب آهن و روي تشکيل مي گردد و پس از خارج کردن آن در اثر واکنش لايه ي روي با اکسيژن و کربن يک پوشش آلياژي محافظ در برابر خوردگي و زنگ زدگي و سايش را ايجاد مي کند. اين فرآيند ذاتا ساده است و سادگي آن ، موجب برتري اين روش گالوانيزه کردن نسبت به ساير روش هاي حفاظت از خوردگي مي شود.

ويژگي هاي لايه گالوانيزه در روش گرم

ضخامت لايه گالوانيزه بين 100 تا 130 ميکرون

رنگ لايه گالوانيزه توسي مات و کدر 

داراي سطح غير يکنواخت و ناصاف

مزاياي روش گالوانيزه گرم

ضخيم تر بودن لايه ي محافظ : اين روش به دليل غوطه وري در مخزن روي مذاب ، در مقايسه با روش گالوانيزه سرد لايه محافظ ضخيم تري ايجاد مي کند.

مقاومت بيشتر در برابر خوردگي و زنگ زدگي : به دليل نفوذ فلز روي (zn) درون فلز پايه (فولاد) و همچنين ضخامت زياد آن بر روي فولاد، فولاد گالوانيزه شده به اين روش داراي مقاومت بيشتري در برابر خوردگي و زنگ زدگي مي باشد و اين از مهمترين مزاياي گالوانيزاسيون به اين روش مي باشد.

سادگي و راحتي : عمليات گالوانيزه کردن در اين روش تنها با غوطه ور کردن قطعه مورد نظر در مخزن فلز روي مذاب صورت مي گيرد که روش ساده اي است. از اين رو، گالوانيزاسيون گرم معمولا براي مقاوم کردن فلزات مورد استفاده در فضاي باز مانند دکل هاي مخابراتي و فشار قوي برق و همچنين جهت توليد مفتول گالوانيزه گرم که در ساخت انواع توري مانند توري حصاري ، توري مرغي ، توري گابيون و توري پرسي و همچنين پايه فنس به کار گرفته مي شود.

گالوانيزاسيون سرد

روش گالوانيزاسيون سرد يا الکتروليز ، اسپري کردن محلول نمک روي و آب ، يا نمک روي و محلول اسيدي (الکتروليت) بر روي فلز مورد نظر است. لايه گالوانيزه در اين روش حدودا 25 ميکرون و برخلاف روش گالوانيزه گرم ، ظاهري براق و يکنواخت دارد . ضخامت کم لايه روي در گالوانيزه سرد موجب شده تا اين روش براي گالوانيزه کردن فلزات با ضخامت کم مورد استفاده قرار گيرد که عموما در صنايع قطعه سازي ، ساخت خوردو ، پيچ و مهره و توليد مفتول گالوانيزه سرد براي توري مرغي استفاده مي گردد.

تفاوت گالوانيزاسيون گرم و سرد

روش توليد : مفتول گالوانيزه گرم از غوطه وري در مذاب فلز روي و نوع سرد از اسپري کردن محلول نمک و روي بر فلز توليد مي شود.

ضخامت لايه روي : ضخامت لايه ي روي در روش گالوانيزه گرم بيشتر از ضخامت لايه ي روي در گالوانيزاسيون سرد است. در روش گرم ضخامت لايه ي روي حدود 100 تا 130 ميکرون و روش سرد 25 ميکرون است.

ظاهر : فلز گالوانيزه شده به روش گرم داراي سطح ناصاف و رنگ کدر است و در حالي که روش سرد داراي سطح صاف و براق و يکنواختي است .

کاربرد : فولاد گالوانيزه شده به روش گرم به دليل ضخامت لايه ي روي بيشتر در فضاهاي باز و يا فضاهايي که بيشتر در معرض خوردگي هستند کاربرد دارند ولي روش سرد براي فولادهايي با ضخامت کم کاربرد دارد.

با توجه به اين نکات جمع بندي شده مي توان فهميد که استفاده از هر کدام از اين روش ها براي مواردي که گفته شده مناسب است و اگر به عنوان مثال ، براي استفاده در محيط هاي اسيدي از فولادي استفاده کرد که با روش سرد گالوانيزه شده است کارآيي لازم را ندارد.